fobiebi

ქართულ ენაში ბოლოსართი -ფობია, -ფობი (წარმოიშვა ბერძნ. φοβία, φόβος „ფობია“, „ფობოს“ — შიში) გამოიყენება ტექნიკური ხმარებისთვის. მაგალითად, ფსიქიატრიაში მის საშუალებით ადგენენ სიტყვას, რომელიც გამოხატავს არარაციონალურ, უსაბაბო შიშს გამოწვეულს ფსიქიკურ დაავადებით (მაგ. აგორაფობია). ისინი ასევე გამოხატავენ სიძულვილს გარკვეული საგნისა, თუ მოვლენის მიმართ. ბოლოსართის ანტონიმია -ფილია.

იხილეთ აგრეთვე: კატეგორია:ფობიები
ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ ლ მ ნ ო პ ჟ რ ს ტ უ ფ ქ ღ ყ შ ჩ ც ძ წ ჭ ხ ჯ ჰ

ა [რედაქტირება]
აგორაფობია — სივრცის ან ბრბოს შიში.
ავიოფობია, ავიატოფობია, აეროფობია — ფრენის შიში.
აკაროფობია — ფხანის შიში
აკროფობია, ალტოფობია — სიმაღლის შიში.
ალგოფობია — შიში ტკივილის მიმართ .
ალეკტოროფობია — ქათმების შიში
ალლიუმფობია — ნივრის შიში
ამბულოფობია — სიარულის შიში
ამქსოფობია — ავტომანქანის მართვის შიში
ანაბლეფობია — მაღლა ახედვის შიში
ანგინოფობია — ანგინის ან გაგუდვის შიში
ანგლოფობია — ზიზღი ყველაფერი ინგლისურის მიმართ.
ანდროფობია — შიში მამაკაცების მიმართ .
ანთროპოფობია — ადამიანებთან ურთიერთობის შიში
ანთროფობია — ყვავილების შიში.
ანუპტაფობია — დაუქორწინელბად დარჩენის შიში
აპეიროფობია — სასრულობის შიში
აპიფობია, მელისოფობია — ფუტკრების შიში
არაქიბუტიროფობია — არაქისის კარაქის სასაზე მიკვრის შიში
არაქნოფობია — შიში ობობის მიმართ .
ასტრაფობია, ბრონტოფობია, კერაუნოფობია — ელვის შიში .
ატაქსოფობია — უწესრიგობის შიში.
ატელოფობია— არასრულყოფილობის, ნაკლებობის შიში.
ატიქიფობია— წარუმატებლობის შიში.
აუროფობია — ოქროს შიში
აუტოფობია — მარტოდ ყოფნის შიში.
აფენფოსმფობია — შიში იმისა, რომ ხელი შეგახონ.
ბ [რედაქტირება]
ბაცილოფობია, ბაქტერიოფობია, მიკროფობია — შიში მიკრობებისა და ბაქტერიების.
ბაროფობია — გრავიტაციის შიში.
ბიბლიოფობია — წიგნების შიში, სიძულვილი.
ბიფობია — ბისექსუალების ზიზღი.
ბოტანოფობია — მცენარეების შიში.
გ [რედაქტირება]
გამოფობია — დაქორწინების შიში.
გენოფობია, ცოიტოფობია — სექსუალური სიახლოვის შიში.
გერონტოფობია — დაბერების შიში, ან მოხუცი ხალხის ძულვილი.
გინოფობია — შიში ქალების მიმართ.
გლოსოფობია — საზოგადოებასთან სიტყვით გამოსვლის შიში.
დ [რედაქტირება]
დენდროფობია — ხეების სიში.
დენტოფობია, ოდონტოფობია — კბილის ექიმების და მისი მკურნალობის შიში.
დომატოფობია — სახლების, შენობების შიში.
ე [რედაქტირება]
ელუროფობია — კატების შიში.
ემეტოფობია — პირღებინების შიში.
ენტომოფობია — მწერების შიში
ეროტოფობია — შიში სექსის და მასთან დაკავშირებული კითხვების მიმართ.
ესოფობია — სახლში ყოფნის შიში.
ეფებოფობია, ეფებიფობია — თინეიჯერების შიში.
ექუინოფობია, ჰიპოფობია — ცხენების შიში.
ვ [რედაქტირება]
ვენუსტრაფობია — შიში ლამაზი ქალების მიმართ.
ვიკაფობია — ჯადოქრების, კუდიანების შიში.
ზ [რედაქტირება]
ზოოფობია — საერთოდ ცხოველების შიშის სახელწოდება.
ი [რედაქტირება]
იატროფობია — ექიმების შიში.
კ [რედაქტირება]
კიბერფობია — კომპიუტერების შიში.
კინოფობია — ძაღლების შიში.
კლაუსტროფობია — შიში ჩაკეტილი სივრცისა.
კოინონიფობია — ოთახების შიში.
კოულროფობია — შიში კლოუნების მიმართ (ავი კლოუნების ჩათვლით).
კლიმაკოფობია — კიბეებზე ასვლის შიში
ლ [რედაქტირება]
ლალოფობია, ლალიოფობია — საუბრის შიში.
ლეუკოფობია — თეთრი ფერის შიში.
ლილაპსოფობია – ქარიშხალის შიში.
მ [რედაქტირება]
მაგეიროკოფობია — საჭმლის მომზადების შიში.
მელანოფობია — შავი ფერის შიში.
მისოფობია — შიში ჭუჭყისა და მიკრობების მიმართ.
მუსიფობია — ვირთხებისა და თაგვების შიში
ნ [რედაქტირება]
ნეკროფობია — სიკვდილისა და მკვდრების შიში.
ნეოფობია, ცაინოფობია, ცაინოტოფობია, ცენოფობია, ცენტოფობია, კაინოლოფობია, კაინოფობია — სიახლის შიში.
ნიქტოფობია, ახლუოფობია, ლიგოფობია, სკოტოფობია — სიბნელის შიში.
ნოსოკომეფობია — საავადმყოფოების შიში.
ნოსოფობია — ავადმყოფთან შეხების შიში.
ო [რედაქტირება]
ობესოფობია — წონაში მომატების შიში.
ოკტოფობია — რიცხვი 8–იანის შიში.
ომბროფობია — წვიმის შიში.
ოსმოფობია, ოლფაცტოფობია — შიში სუნის მიმართ.
ორნითოფობია — ჩიტების შიში.
ოფიდიოფობია — გველების შიში
პ [რედაქტირება]
პანფობია — შიში ყველაფრის მიმართ, ან მუდმივი შიში, რომლის გამომწვევი მიზეზი უცნობია.
პარასკავედეკატრიაფობია, პარასკევიდეკატრიაფობია, ფრიგატრისკაიდეკაფობია — რიცხვი 13-ის, პარასკევიდღის შიში.
პედოფობია — ბავშვების შიში.
პენტერაფობია --- სიდედრის შიში.
პიროფობია — ცეცხლის შიში.
პორფიროფობია — მეწამული ფერის შიში.
პტერიდოფობია — გვიმრების შიში.
რ [რედაქტირება]
რადიოფობია — რადიოაქტიურობის ან რეტგენის სხივების შიში.
რანიდაფობია — ბაყაყების შიში.
რუსოფობია — ზიზღი ყველაფერი რუსულის მიმართ.
ს [რედაქტირება]
სელაფობია — მკვეთრი ფერების შიში.
სელენოფობია — მთვარის შიში.
სინოფობია — ზიზღი ჩინური კულტურისა და ხალხის მიმართ.
სიფილოფობია — სიფილისით დაავადების შიში.
სკოპოფობია, სკოპტოფობია — შიში იყო სასაცილო, მიიქციო ყურადღება.
სომნიფობია — ძილის შიში.
სოციოფობია — შიში ან ზიზღი საზოგადოების ან საერთოდ ხალხის.
სქოლიოფობია — სკოლის შიში.
ტ [რედაქტირება]
ტაფოფობია — საფლავის, ან საფლავში ცოცხლად დამარხვის შიში.
ტაქოფობია — სიჩქარის შიში.
ტექნოფობია — შიში ტექნოლოგიის მიმართ.
ტეტრაფობია — შიში რიცხვი 4–ისა.
ტოკოფობია, ლოკიოფობია — მშობიარობის შიში.
ტონიტროფობია — ჭექა–ქუხილის შიში.
ტრანსფობია — ტრანსსექსუალების შიში ან ზიზღი.
ტრისკაიდეკაფობია, ტერდეკაფობია — რიცხვ 13–ის შიში.
ტრიპანოფობია, აიხომოფობია, ბელონეფობია, ენეტოფობია — შიში ნემსის, ინექციისა ან წვეტიანი საგნების მიმართ.
ფ [რედაქტირება]
ფილოფობია — სიყვარულის შიში.
ფობოფობია – ფობიების შიში.
ფონოფობია — ხმამაღალი ხმების შიში.
ფოტოფობია — სინათლის შიში.
ფრანკოფობია — ზიზღი ყველაფერი ფრანგულის მიმართ.
ქ [რედაქტირება]
ქიონოფობია — თოვლის შიში.
ქიროპტოფობია — ღამურების შიში.
ქრომოფობია — ფერების შიში.
ქრონომეტროფობია — საათების შიში.
ქსენოფობია — უცხო ხალხის შიში.
ც [რედაქტირება]
ცატოპტროფობია — სარკის შიში.
ცაცოფობია — შიში უშნო ხალხის მიმართ.
ციბოფობია, სიტოფობია — ანტიპატია საჭმლის მიმართ, ნერვული ანორექსიის სინონიმი.
ჰ [რედაქტირება]
ჰელიოფობია — მზის სხივის შიში.
ჰემოფობია, ჰაემოფობია — სისხლის შიში.
ჰერპეტოფობია — ქვეწარმავლების შიში.
ჰეტეროფობია — ჰეტეროსექსუალების ზიზღი ან შიში.
ჰექსაკოსიოიჰექსეკონტაჰექსაფობია (ჰექსა კოსიოი ჰექსა კონტა ჰექსა ფობია) — შიში რიცხვ 666–ის მიმართ.
ჰიდროფობია, აქუაფობია — წყლის შიში.
ჰომოფობია — ჰომოსექსუალების ზიზღი ან შიში.
ჰოპლოფობია — შიში ცეცხლსასროლი იარაღის მიმართ.
ჰიპოპოტომონსტროსესკიპედალოფობია – გრძელი სიტყვების წარმოთქმის შიში
ვიკიპედიიდან, თავისუფალი ქართულენოვანი ენციკლოპედიიდან
სტატიის შეუმოწმებელი ვერსია
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება ამ სტატიას ან სექციას ვიკიფიცირება სჭირდება ქართული ვიკიპედიის? ხარისხის სტანდარტების? დასაკმაყოფილებლად.
გთხოვთ, დაგვეხმაროთ მის გაუმჯობესებაში შესაბამისი შიდა ბმულების მითითებით.
ამოიღეთ ეს თარგი სტატიის გამართვის შემდეგ.


ფობია (ბერძნ. φόβος „ფობოს“ — შიში) — რაიმე სიტუაციის, ობიექტის, საქმიანობისა ან ადამიანის (ან ცხოველის) მიმართ ძლიერი, პანიკური შიში. ამ ანომალიის ძირითადი სიმპტომია შიშის მომგვრელი ობიექტისგან თავის არიდების გადამეტებული, გაუმართლებელი სურვილი, მოთხოვნილება. როცა ამგვარი შიში კონტროლს აღარ ექვემდებარება, ან როცა ეს შიში ადამიანის ყოველდრიურ საქმიანობაში ხელისშემშლელი ხდება, დიაგნოზი კეთდება ნერვულ გადახრა/ანომალიის ერთ-ერთი ნაირსახეობაში.სექციების სია [დამალვა]
1 გავრცელება
2 მიზეზები
3 კლინიკური ფობიები
3.1 მკურნალობა
4 არა ფსიქოლოგიური სახის გარემოებები
5 იხილეთ აგრეთვე

გავრცელება [რედაქტირება]

ფობიები (თავისი კლინიკური მნიშვნელობით) შიშით გამოწვეული დარღვევების (პაიკური დარღვევა, პოსტ-ტრავმული შიში და სხვ.) ყველაზე ხშირი ფორმაა. ამერიკული კვლევის მიხედვით, სხვადასხვა ფობიით შეპყრობილი 8.7%-დან 18.1%-მდე ამერიკელია. მეტიც, აღმოჩნდა რომ ფობიები ყველა ასაკობრივი ჯგუფის ქალებში ყველაზე გავრცელებული სულიერი ავადმყოფობაა ,ხოლო 25-წლის ზევით მამაკაცებში რიგით მეორე.
მიზეზები [რედაქტირება]

საზოგადოდ აღიარებულია, რომ ფობიებს განაპირობებენ გარეგანი მოვლენები და შინაგანი მიმართებები ამა თუ იმ მოვლენებსა თუ საგნებთან. თუმცა, ისეთი ფობიები, როგორებიცაა მაგალითად, არკანოფობია (ობობის შიში) და ოფიდიოფობია (გველების შიში) ევოლუციისთვის დამახასიათებელი თავისებურებაა, რამაც გარკვეული არსებების მიმართ ადამიანების შიში განაპირობა, რომელთაც რაიმე ზიანის მიყენება შეეძლოთ. თავის ცნობილ ექსპერიმენტში მარტინ ზელიგმანმა ყვავილებისა და გველების ფობიების დადგენის კლასიკური მეთოდი გამოიყენა. ექსპერიმენტის შედეგმა აჩვენა, რომ გველის სურათის ხილვა გაცილებით უფრო ადვილად იწვევდა უარყოფით განცდას, ვიდრე ყვავილის. ამიტომაც, მეცნიერი მივიდა დასკვნამდე, რომ ზოგიერთი ობიექტში იმთავითვე იგულისხმება გენეტიკური წინასწარი განწყობა, რაც შიშთან იგივდება. ზოგიერთი სპეციფიკური ფობია შეიძლება სათავეს იღებდნენ გამომწვევი მოვლენიდან წარსულში, ტრავმატული გამოცდილების შედეგად. სოციალურ ფობიებსა და აგორაფობიას გაცილებით რთული გამომწვევი მიზეზები აქვს, რომელთა დადგენა ამ ეტაპზე ბოლომდე ვერ ხერხდება. აღიარებულია, რომ მემკვიდრეობა, გენეტიკა და ტვინის ემოციური წყობა ცხოვრებისეულ ემოციებთან ერთად, მნიშვნელოვან როლს ასრულებს შიშით გამოწვეული დარღვევებისა და ფობიების განვითარებაში.
კლინიკური ფობიები [რედაქტირება]

ფსიქოლოგების და ფსიქიატრების უმეტესობა ფობიების დიდ ნაწილს სამ კატეგორიად ყოფს:
სოციოფობიები — შიშები, რომლებიც სხვა ადამიანს ან სოციალურ სიტუაციებს მოიცავენ, მაგალითად სცენაზე გამოსვლის შიში, ან სხვების მზერის შიში — მაგალითად, საზოგადოებრივ ადგილას ჭამა. სოციოფობიები თავის მხრივ, ასე იყოფიან:
ძირითადი სოციოფობია, აგრეთვე ცნობილი როგორც საზოგადოების შიშით გამოწვეული დარღვევა, და
სპეციფიკური სოციოფობია, რომელისადმი შიშიც კონკრეტულ სიტუაციაზეა დამოკიდებული. სიმპტომებს შორის შეიძლება იყოს ფიზიკური პრობლემები ფსიქოსომატური გამოვლინებებითაც. მაგალითად, მას, ვისაც საზოგადოებრივ ადგილებში მოშარდვის შიში აწუხებს, არ შეუძლია მოშარდვა ისეთ ადგილას, სადაც ის სრულიად განმარტოებით არ იქნება.
სპეციფიკური ფობიები — შიში, რომელიც ერთი კონკრეტული გამაღიზიანებლითაა გამოწვეული — მაგალითად, ობობა, ძაღლი, ლიფტი, ფრენა, დაავადება და ა. შ.
აგორაფობია — სახლის ან ნაცნობი „უსაფრთხო“ ადგილის დატოვების შიში. აგორაფობია ერთადერთია, რომელიც რეგულარულ მკურნალობას მოითხოვს.

ფობიები სიმწვავის მიხედვით განსხვავდება. ზოგიერთ ადამიანს მარტივად შეუძლია თავი აარიდოს შიშის საგანს და შედარებით გულგრილად შეხედოს ამ საკითხს. სხვები სრულ პანიკაში ვარდებიან და საკუთარ თავზე კონტროლს კარგავენ. ადამიანთა უმრავლესობას ესმის, რომ მათი შიში ირაციონალურია, მაგრამ მათი თავდაპირველი პანიკური რეაქციის დაძლევა არ შეუძლიათ.
მკურნალობა [რედაქტირება]

ზოგიერთი თერაპევტი ვირტუალური რეალობის ან გამოსახულებითი ვარჯიშების მეთოდს მიმართავს, რომ შიშის ობიექტის მიმართ პაციენტს შიში გაუნელდეს. ესენი შიშისგან გათავისუფლების სისტემური თერაპიის სემადგენელი ნაწილებია.

გაცნობიერებული ქცევის თერაპია შეიძლება სასარგებლო აღმოჩნდეს. ის საშუალებას აძლევს პაციენტს, რომ გააცნობიეროს ნეგატიური აზრების ციკლი და ამ აზრების გარდაქმნის გზები დასახოს. ამ მეთოდს ჯგუფური მკურნალობისთვისაც მიმართავენ. შიშისგან თანდათანობითი გათავისუფლებისა და გქთ-ს მეთოდები ხშირად წარმატებულია და გულისხმობს, რომ პაციენტმა √ ხანგრძლივი მცდელობის შემდეგ დისკომფორტი დაძლიოს.

შიშის და დეპრესიის საწინააღმდეგო მედიკამენტები ხშირ შემთხვევაში შეიძლება ეფექტური აღმოჩნდეს. შეიძლება ხანმოკლე პერიოდით პაციენტს ბენზოდიაზეპინი გამოუწერონ.

ამგვარი მკურნალობის საშუალებები სხვა მეთოდებს როდი გამორიცხავს. ხშირად თერაპევტი ერთდროულად რამდენიმე საშუალებას მიმართავს.
არა ფსიქოლოგიური სახის გარემოებები [რედაქტირება]

სიტყვა „ფობია“ შეიძლება აღნიშნავდეს შიშისგან განსხვავებულ გარემოებებს. მაგალითად, მართალია ჰიდროფობია წყლის შიშს აღნიშნავს, მაგრამ ის ასევე შეიძლება რაიმე ავადმყოფობის დროს, წყლის დალევის შეუძლებლობასაც დაერქვას. შეიძლება იმ შემთხვევაშიც გამოიყენებოდეს, როდესაც ქიმიური შენაერთი არ იხსნება წყალთან.

შესაბამისად, სიტყვა ფოტოფობია შეიძლება გამოიყენებოდეს ფიზიკური უკმაყოფილების აღსანიშნავად (მაგ., თვალის ანთების ან გუგების გაფართოების დროს სინათლის მიმართ გაღიზიანება) და არა აუცილებლად სინათლის შიშის განსასაზღვრად.

ცნებები, რომლებიც ზიზღს ან კლასობრივ დისკრიმინაციას გამოხატავენ

ზოგიერთი ტერნმინი, რომელსაც სუფიქსი „-ფობია“ ერთვის, პირველ რიგში, ადამიანების ან სხვა ობიექტების ამა თუ იმ კატეგორიის მიმართ ნეგატიურ დამოკიდებულებას გამოხატავენ და სამედიცინო ტერმინის ანალოგიით გამოიყენება. როგორც წესი, ამგვარი „ფობიებს“ განმარტავენ, როგორც შიშს, ზიზღს, უკმაყოფილებას, დისკრიმინაციას ან მტრულ დამოკიდებულებას „ფობიის“ საგნის მიმართ. ხშირ შემთხვევაში, ამგვარი დამოკიდებულება ეფუძნება წინასწარ ჩამოყალიბებულ უარყოფით შეხედულებას და ზოგადად ქსენოფობიის კონკრეტული სახეა.

კლასობრივი დისკრიმინაცია ყოველთვის ფობიას როდი გულისხმობს, სამედიცინო თვალსაზრისით, რადგანაც ითვლება, რომ ისინი მხოლოდ სხვა ფსიქოლოგიური პრობლემის სიმპტომები ან უცოდინარობის შედეგი, ან პოლიტიკური და სოციალური მრწამსითაა გამოწვეული. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სამედიცინო ფობიებისგან განსხვავებით, რომლებიც, როგორც წესი, ძლიერ შიშთან ასოცირდება, კლასობრივი დისკრიმინაცია ხშირად სოციალური ურთიერთობებიდან მომდინარეობს.

მაგალითად:
ეფებოფობია — ახალგაზრდების ან მოზარდების შიში
ჰომოფობია — ჰომოსექსუალების მიმართ შიში და ზიზღი. ხშირად ამ ტერმინს ჰომოსექსუალიზმის ზნეობრივი თვალსაზრისით გაკიცხვის მიზნით იყენებენ.
ისლამოფობია — მუსლიმების ზიზღი.
ქსენოფობია — უცხოელების ან რაიმე უცხოს მიმართ შიში. ამ ტერმინს ხშირად მიმართავენ ნაციონალისტური პოლიტიკური მრწამსის ან მოძრაობის აღსანიშნავად.

proeqtis mizani

ჩატარდეს  გამოკითხვა  ფობიების შესახებ. გამოკვლევის შედეგად დავყოთ ადამიანთა ჯგუფები ფობიათა მიხედვით, პროცენტებით გამოვთვალოთ და გამოვყოთ ყველაზე მეტად რისი ეშინიათ: მოხუცებს,პატარებს, თინეიჯერებს,ახალგაზრდებს.